Nạn nhân là người dùng Android

Theo kết luận của Chánh Thanh tra Sở Thông tin - Truyền thông, Công ty TNHH Việt Hồng (địa chỉ tại tòa nhà 110 Tô Vĩnh Diện, phường Khương Trung, quận Thanh Xuân, Hà Nội) có giấy phép kinh doanh ngành nghề chính là lập trình, sản xuất phần mềm máy tính và các dịch vụ CNTT khác. DN này tự sản xuất, kinh doanh 2 phần mềm Ptracker (dành cho khách hàng cá nhân) và PtrackerERP (dành cho khách hàng DN).

Người dùng điện thoại thông minh nên cẩn trọng trước nguy cơ bị theo dõi, giám sát.

Điều đáng chú ý là DN này sản xuất, kinh doanh phần mềm Ptracker với các chức năng: Xem vị trí trực tuyến, xem lại lộ trình, lịch sử tin nhắn - cuộc gọi - truy cập trang web, ghi âm xung quanh và ghi âm cuộc gọi, chụp ảnh, quay video và có thể khoanh vùng đối tượng cần theo dõi khi di chuyển… Được biết, phần mềm "gián điệp" này chỉ dùng được trên thiết bị điện thoại sử dụng hệ điều hành Android, trong đó có một số dòng máy của Samsung.

Nếu khách hàng có nhu cầu, có thể vào tải về tại website của công ty, nhắn tin để nhận đường link, hoặc nhân viên công ty trực tiếp cài đặt. Phần mềm này còn có tính năng điều khiển từ xa: Khi có yêu cầu, công ty dùng phần mềm điều khiển gửi tin nhắn đến điện thoại (nhưng không lưu trong hộp thư đi, đến như thông thường) hoặc thao tác bằng cách đăng nhập tài khoản của khách hàng tại máy chủ, thông qua việc điều khiển từ xa này, có thể kiểm soát điện thoại và tất cả thông tin của khách hàng, gồm cả giọng nói xung quanh điện thoại, cuộc họp, video… liên quan vị trí, hoạt động.

Nếu khách hàng không sử dụng một số tính năng của phần mềm này cũng không thể xóa bỏ - dù đã chọn tính năng khôi phục dữ liệu của nhà sản xuất; muốn xóa, phải nhờ chuyên gia kỹ thuật mới xử lý được…

Để duy trì các tính năng của phần mềm này, Công ty TNHH Việt Hồng đã thuê máy chủ của Công ty CP Dữ liệu Toàn Cầu và đặt máy chủ tại VDC. Toàn bộ thông tin riêng của người dùng điện thoại cài hoặc "bị" cài phần mềm Ptracker được chuyển về lưu trữ tại máy chủ của công ty này. Tại thời điểm cơ quan chức năng thanh tra, đã có 670 khách hàng sử dụng với số lượng 14.140 tài khoản. Theo ước tính, từ tháng 8-2013 đến thời điểm thanh tra (tháng 5-2014), DN này đã thu hơn 900 triệu đồng từ khách hàng.

Liều lĩnh, bất chấp pháp luật…

Kết quả thanh tra cho thấy, Công ty TNHH Việt Hồng đã tạo cài đặt, phát tán phần mềm Ptracker vi phạm nhiều quy định của Luật Công nghệ thông tin (CNTT). Cụ thể, công ty có hành vi thu thập thông tin riêng của người sử dụng, lưu trữ tại máy chủ công ty là vi phạm khoản 2, Điều 71 của luật; có hành vi ngăn chặn khả năng của người sử dụng điện thoại di động xóa bỏ, hạn chế phần mềm này vi phạm khoản 4, Điều 71; chiếm đoạt quyền điều khiển thiết bị số, làm mất khả năng nhận biết sự xuất hiện của phần mềm này trong máy là vi phạm khoản 5, Điều 71; làm mất an toàn, bí mật thông tin riêng của người sử dụng là vi phạm khoản 2, Điều 72. 

Ngoài ra, việc quảng cáo trên website "là dịch vụ theo dõi đối tượng" - một dịch vụ bị cấm kinh doanh là vi phạm khoản 4, Điều 5, Nghị định 72 về Quản lý kinh doanh dịch vụ internet và thông tin trên mạng và khoản 1, Điều 8, Luật Quảng cáo.

Thực tế đã xảy ra, tội phạm công nghệ cao đã lợi dụng việc thu thập thông tin cá nhân khách hàng để tống tiền và nặng hơn là có thể đe dọa đến an toàn tính mạng của người dân; đó là chưa kể việc theo dõi, giám sát còn liên quan việc bảo đảm an ninh thông tin, an ninh chính trị khi mà phần mềm Ptracker có thể ghi âm giọng nói xung quanh, tự quay video…

Về vụ việc này, một số chuyên gia CNTT cho biết, hành vi của Công ty TNHH Việt Hồng rất liều lĩnh, bất chấp quy định của pháp luật để thu lợi. Do vậy, vụ việc đã được Thanh tra Sở TT-TT chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để tiếp tục làm rõ hành vi vi phạm pháp luật để xử lý. Từ đó cho thấy, người dùng smartphone phải rất cẩn trọng với chiếc điện thoại của mình, tránh trở thành "con mồi" của những đối tượng làm ăn bất chính.