Để khách hàng được tư vấn sử dụng thuốc đúng người đúng bệnh, tránh các tác dụng phụ không mong muốn thì các Dược sĩ nói riêng và nhà thuốc nói chung cần nắm bắt rõ ràng, thực hiện đúng quy trình bán thuốc.

Mọi ngành nghề, lĩnh vực đều chịu sự giám sát, kiểm tra chặt chẽ từ phía Nhà nước và các Bộ ngành liên quan. Việc kinh doanh nhà thuốc cũng nằm trong số đó. 

Ngoài ra, việc buôn bán thuốc tây cũng phải thực hiện đúng chuẩn theo các quy định của Bộ Y tế. Bán thuốc theo đơn đúng quy trình mang lại những ưu điểm nổi bật:

• Thực hiện đúng quy chế chuyên môn quy định.

• Giúp các nhà thuốc tránh các trường hợp sai sót không đáng có.

• Giúp đào tạo nhân viên hiệu quả, có thể tư vấn cho khách hàng một cách chỉnh chu, tận tâm nhất.

• Giúp nhân viên mới thì có thể bắt kịp nhanh chóng với công việc.

• Đảm bảo hợp lý, an toàn và hiệu quả cao trong việc kinh doanh.

• Tiết kiệm tối đa thời gian, xây dựng quy trình cụ thể giúp công việc được xử lý thuần thục, chủ động hơn.

• Hạn chế lãng phí thất thoát khi mắc sai lầm.

Do đó, bất kỳ nhà thuốc hay quầy thuốc nào cũng cần phải có sự hiểu biết về quy trình bán thuốc theo đơn.

Việc bán thuốc theo đơn đúng quy trình vừa xây dựng mục đích hướng dẫn lại đảm bảo chất lượng công việc. Áp dụng quy trình thao tác chuẩn giúp hạn chế nhầm lẫn không đáng có, mang lại hiệu quả trong bán hàng.

Dưới đây là chi tiết các bước của quy trình bán thuốc theo đơn:

Theo Thông tư 52/2017 đã quy định về đơn thuốc và việc kê đơn thuốc hóa dược, sinh phẩm trong điều trị ngoại trú:

• Ghi chép đầy đủ, rõ ràng và chính xác các mục được in trong đơn thuốc, sổ khám bệnh của bệnh nhân.

• Với trẻ nhỏ dưới 72 tháng tuổi cần ghi ra sổ tháng tuổi riêng kèm ghi tên và số chứng minh thư của người giám hộ của bé.

• Thuốc có một hoạt chất: Theo tên chúng quốc tế + Tên thương mại (nếu có).

• Thuốc có nhiều hoạt chất hoặc sinh phẩm y tế : Tên thương mại.

 Ngoài ra, dược sĩ nhà thuốc cần lưu ý vài điều dưới đây

• Nếu đơn thuốc có thuốc độc phải ghi rõ loại thuốc độc trước khi ghi các thuốc khác.

• Số lượng thuốc chỉ có một chữ số ( nhỏ hơn 10) thì phải viết số 0 phía trước. (Ví dụ: 01, 02,..)

• Đơn thuốc có giá trị trong 05 ngày kể từ ngày kê đơn.

• Kiểm tra về dược lâm sàng: liều dùng, tương tác thuốc, các phản ứng khác,...

• Nếu phát hiện ra đơn thuốc không rõ ràng nguồn gốc, tên thuốc, nồng độ, hàm lượng hoặc sai phạm pháp lý, ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh cần phải thông báo lại cho người kê đơn.

• Trước khi kê đơn cần chú ý đến các đối tượng: trẻ nhỏ, người lớn tuổi phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, người có bệnh lý nền,...

• Có trách nhiệm giải thích rõ cho người mua và có quyền từ chối bán thuốc khi phát hiện đơn thuốc không hợp lệ, không nhằm mục đích chữa bệnh, không có khả năng tiếp nhận những chỉ dẫn cần thiết,...

Để có thể truyền đạt những thông tin cần thiết, đảm bảo tính an toàn đến với khách hàng, đòi hỏi mỗi dược sĩ bán thuốc cần:

• Nắm rõ tình trạng bệnh tình của khách hàng, hỏi thêm về các tiền sử dị ứng, biểu hiện có các tác dụng phụ khi dùng thuốc trước đó.

• Hỏi về các loại thuốc người bệnh đang dùng, đã dùng để tránh tương tác thuốc xấu.

• Đưa ra những đơn thuốc phù hợp để giải quyết các vấn đề của người bệnh kèm hướng dẫn liều lượng khi sử dụng.

• Cần bán theo đúng tên thuốc đã được kê trong đơn. Trong trường hợp nhà thuốc không có loại thuốc đó thì cần đánh dấu vào đơn để khách hàng tìm mua tại quầy khác.

• Trường hợp khách hàng có nhu cầu tư vấn lựa chọn thuốc phù hợp, dược sĩ cần tư vấn các loại biệt dược (cùng hoạt chất, liều lượng, tác dụng, chỉ định).

• Báo giá chuẩn kèm giới thiệu những loại thuốc phù hợp với bệnh tình cũng như khả năng chi trả của khách hàng.

• Trong trường hợp này dược sĩ tại các nhà thuốc được phép giới thiệu, tư vấn cho khách hàng biệt dược thay thế nhưng phải cùng hoạt chất, liều lượng, cùng dạng tế bào và tác dụng, chỉ định.

• Tư vấn kèm báo cáo giá thành từng sản phẩm cho khách hàng để đưa ra lựa chọn phù hợp, an toàn sức khỏe.

Khi đã xem xét và tư vấn được loại thuốc phù hợp với bệnh tình của khách hàng, dược sĩ tại các nhà thuốc tiếp tục tiến hành kê đơn thuốc.

• Theo đơn đã kê cần lấy đúng thuốc cho vào bao bì kín khí, ghi rõ tên thuốc, cách dùng, liều lượng, thời gian của từng loại sản phẩm để khách hàng nắm bắt rõ hơn.

• Ghi rõ số lượng thuốc đã bán vào đơn.

• Trong trường hợp thay thế hoặc bổ sung thuốc cần ghi rõ vào đơn (ghi tên thuốc, hàm lượng, số lượng thuốc thay đổi).

Dược sĩ cần giao từng khoản cho khách hàng. Đồng thời, kết hợp giữa việc viết liều lượng trên bao bì cùng với trao đổi trực tiếp bằng lời nói hướng dẫn sử dụng đến khách hàng một cách tỉ mỉ:

• Tác dụng, chỉ định, chống chỉ định, tương tác thuốc, các tác dụng phụ không đáng có.

• Liều lượng và cách dùng thuốc: nên uống vào thời điểm nào, khi dùng thuốc thì cần tránh các loại thực phẩm nào để không phản lại tác dụng của thuốc.

• Lưu ý về quá trình bảo quản thuốc và thời hạn từ lúc sử dụng thuốc (đối với thuốc dạng lỏng).

• Khi khách hàng xảy ra vấn đề gì hay bị dị ứng, tác dụng phụ thì cần gọi điện hoặc liên lạc ngay với nhà thuốc để được giải quyết kịp thời.

• Không quên nhắc nhở khách hàng thực hiện đúng theo liều lượng đã được kê đơn.

Sau khi đã dặn dò kỹ càng về cách sử dụng của từng loại thuốc, dược sĩ cần ghi chép lại toàn bộ thông số đơn thuốc đã bán được vào phần mềm quản lý.

Rà soát lại đơn hàng một lần nữa xem đã đầy đủ chưa trước khi giao hàng cho khách hàng. Giao hóa đơn cho khách hàng kiểm chứng và tiến hành thu tiền.

Đồng thời đừng quên nói lời cảm ơn đến khách hàng vì vừa tạo ấn tượng vừa mang lại thiện cảm tốt để khách hàng quay lại và tiếp tục đến với nhà thuốc.

Trên đây là đầy đủ các bước trong quy trình bán thuốc theo đơn mà mỗi nhà thuốc hay quầy thuốc nào cũng nên có để đạt hiệu quả cao trong việc kinh doanh cũng như an toàn đến sức khỏe người bệnh, sức khỏe cộng đồng.

Ngoài hình thức bán thuốc theo đơn thì bán thuốc không theo đơn cũng là một hình thức phân phối thuốc cho người dân, hầu như các nhà thuốc chủ yếu bán thuốc theo hình thức này.

Bán thuốc không theo đơn là những thuốc khi phát hành ra bên ngoài thì khi bán và sử dụng không cần đơn thuốc. Tuy nhiên bán thuốc không kê đơn cần những tiêu chí sau:

• Thuốc có độc tính thấp, không có những tác dụng phụ có hại nghiêm trọng đến sức khỏe, tính mạng của người dùng đã được biết hoặc khuyến cáo có tác dụng này.

• Thuốc có quy mô liều dùng rộng, an toàn cho các nhóm tuổi, ít ảnh hưởng đến việc chẩn đoán và điều trị các bệnh cần theo dõi lâm sàng.

• Thuốc được chỉ định trong điều trị các bệnh thông thường và bệnh có thể tự điều trị.

• Dạng dùng, liều lượng sử dụng đơn giản với hàm lượng, nồng độ thích hợp với việc tự điều trị.

• Thuốc ít tương tác với các loại thuốc khác hay thức ăn, đồ uống thông dụng hàng ngày.

• Thuốc đã lưu hành tại Việt Nam tối thiểu 05 năm.

Bán thuốc theo đơn là những loại thuốc nếu không sử dụng đúng theo chỉ định của người kê đơn có thể nguy hiểm đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng của khách hàng.

• Tình trạng của bệnh nhân đang như thế nào/ có triệu chứng gì lạ?

• Đối tượng sử dụng thuốc? (Giới tính, tuổi, có đang mắc các bệnh mãn tính nào không?).

• Đã từng dùng qua loại thuốc nào chưa? Và có hiệu quả hoặc tác dụng phụ nào không?

• Sau đó đưa ra kết luận xác định việc sử dụng thuốc để điều trị bệnh/ triệu chứng của bệnh nhân đang mắc phải.

• Hỏi đối tượng sử dụng là ai? Đang mắc chứng bệnh/ triệu chứng gì? Thời gian mắc bệnh và đang có những biểu hiện như nào?

• Người bệnh có đang dùng thuốc gì không? Có đang mắc bệnh mãn tính gì?

• Nếu có thì hỏi xem bệnh nhân đã dùng những loại thuốc nào? Có hiệu quả hay để lại tác dụng phụ nào không?

Khi đã xem xét được rõ bệnh tình của người bệnh cần đưa ra lời khuyên với từng đối tượng cụ thể. Nếu bệnh nhân đang sử dụng không đúng thuốc với loại bệnh của họ thì cần giải thích và yêu cầu đổi sang loại thuốc khác phù hợp hơn để tránh những trường hợp không mong muốn xảy ra.

Trong trường hợp cần thiết thì nên khuyên bệnh nhân đi khám tại bệnh viện và mua thuốc theo kê đơn của bác sĩ.

Cần cung cấp đầy đủ, chính xác các thông tin cụ thể về thuốc (nhà sản xuất, dạng tế bào, giá thành) để khách hàng nắm rõ sản phẩm và đưa ra lựa chọn phù hợp nhất.

Bán thuốc theo đơn và không theo đơn đều có những ưu nhược điểm khác nhau và có sự khác nhau nhất định, sau đây là một số điểm khác nhau giữa hai hình thức bán thuốc này:

• Thuốc không theo đơn thường có sẵn tại các cửa hàng khác nhau ngoài hiệu thuốc còn thuốc bán theo đơn chỉ có ở hiệu thuốc.

• Thuốc không theo đơn không được xem là một thực hành tốt và lành mạnh nhưng nó không gây nguy hiểm nếu bạn làm đúng theo hướng dẫn sử dụng.

• Giá thành rẻ hơn so với các loại thuốc được bán theo đơn nhưng chất lượng của thuốc bán theo đơn sẽ an toàn và đạt hiệu quả nhanh chóng hơn.

• Các loại thuốc được cung cấp theo đơn được xây dựng hiệu quả và không thể sử dụng trái phép.

• Thuốc bán theo đơn thường được dùng chữa các bệnh nặng liên quan đến thận, gan, tim và các loại tương tự. Vì thành phần chữa trị đảm bảo hơn so với thuốc bán không theo đơn.

Với những kiến thức cùng sự tâm huyết trong ngành nghề, mỗi dược sĩ tại các nhà thuốc sẽ luôn tư vấn, đưa ra những lời khuyên phù hợp, uy tín đến từng đối tượng bệnh nhân để mang lại sức khỏe ưu việt nhất.